​#یا_مولا_یا_صادق_آل_محمد 
غمگین و اندوهناک از مسجد خارج شد.

گویا تمام دنیا بر دور سرش می چرخید.

درد سنگینی قلبش را می فشرد.
مردم کوچه و بازار، یا غرق داد و ستد بودند  و یا اینکه بی تفاوت از کنار او رد می شدند و از بلایی که ممکن بود نازل شود، بی خبر بودند!
کاش می توانست فریاد بزند.

آسمان را نگاه کرد، مثل همیشه سر جای خودش بود!
برای مفضّل حوادث زیادی در زندگیش رخ داده بود که استخوانش را خرد کرده بود، اما هیچ یک به اندازه ی لاطائلات ابن ابی العوجاء آزارش نداده بود!
ای کاش می توانست جایی را پیدا  کند تا قدری با گریه خود را سبک کند ! 
کوچه ها را پی در پی و با عجله طی می کرد و با خودش می اندیشید؛ چرا باید ملحدانی مثل ابن ابی العوجاء زنده باشند و براحتی بتوانند خدا را انکار کنند و هر چه می خواهند به پیامبر ص و انبیا بگویند !
 وقتی یادش افتاد این زندیق کافر در ایام حج چه توهینی به حجاج کرده بود ، از گوشه ی چشمش اشکی چکید! 
براستی چرا مسلمانان به این بلای دهریون گرفتار شده اند؟
باز یادش افتاد وقتی که این زندیق با هم مسلکان خود، قران را به چهار قسمت کرده بودند و تصمیم گرفته بودند که یکسال بر روی قران کار کرده و تناقض و نقایص آن را آشکار کنند ، اما وقتی در کنار کعبه جمع شده بودند و اظهار عجز می کردند، امام صادق ع ، بر آنها گذشته بود و آیات تحدی قرآن را خوانده بود!!!
ناگهان جرقه ای در قلبش زد، راهش را به طرف خانه امام کج کرد و خدمت امام صادق ع رسید.

امام چون او را افسرده و غمگین دید، پرسید : تو را چه شده است؟
مفضّل بن عمر کوفی، سخنان آن ملحدان را به عرض امام رسانید.
امام فرمود : برای تو از حکمت آفریدگار در آفرینش جهان و حیوانات و درندگان و حشرات و مرغان و هر جانداری از انسان و چهارپایان و گیاهان و درختان میوه دار و بی میوه و گیاهان خوردنی و غیر خوردنی بیان خواهم کرد چنانکه عبرت گیرندگان از آن عبرت گیرند و بر معرفت مؤمنان افزوده شود و ملحدان و کافران در آن حیران بمانند … !

پس از آن مفضل چهار روز پی در پی، به محضر امام رسید و امام بیاناتی در مورد آنچه که فرموده بود، ایراد کرد و مفضّل نوشت و آن کتاب « توحید مفضل » نام گرفت!
اندیشه ای در ذهنم خلجان می کند: 
براستی اگر سوال کنندگان مانند مفضل  نباشند، معارف الهی مکنون خواهد ماند؟
و براستی امام آن بیانات را فقط برای مفضل گفته است؟
برداشت آزاد از کتاب سیمای پیشوایان، ص ۳۵۷

.

​اسفندیار تا این حرکت ما را دید شروع کرد به 12 جهت پنجول انداختن . گونی هر دفعه به یک شکل در می آمد . لوزی ، ذوزنقه ، متوازی الاضلاع ، مخروط  ! من هم هی داد می زدم و به پسرم می گفتم : ببند ! یالا ببند ! ولی پسرم از ترس پنجول های او نمی توانست ببندد ! ( بچه تربیت نکرده ایم که ، فرمانده جنگ تربیت کرده ایم ! ) در همین حین پسر خانوم صولتی ، که  تازه از خارج  آمده بود و با وجود 45 ساله بودنش ، اون قدر ساده بود که در هر دقیقه سه دفعه می توانستی گولش بزنی ،  از درحیاط  وارد شد و مات و مبهوت ما را نگاه کرد و با توجه با حالات ما پرسید  :

-  خانوم ! میشه بگید چیکار دارید می کنید ؟

-  داریم این اسفندیارو . . .  من گرفتمش ، ببندش  دیگه !

-  آی  مامان ، پنجول میندازه !

-  آقای صولتی ما می خواهیم اینو ! . . . وای داره بیرون میاد ! 

-  آی دستم ! آی دستم ! 

-   من بعداً بهتون توضیح میدم . شما بفرمایید داخل !

خوب من نمی خواستم مثل گزارشگرهای  سازمان ملل ،  توسط آقای صولتی ، خبری از خشونت ما ایرانی ها بخصوص با حیوانات به خارج  درز کنه ، مجبور بودم یه جوری ، بفرستمش دنبال نخود سیاه . او هم از بس ساده بود رفت داخل و ما بزور در گونی را بستیم و وسط موکت گذاشتیم و به صندوق عقب ماشین انتقال دادیم . بعد او را بردیم تا در خرابه های اطراف  رها کنیم . دیگر شب شده بود و صدای نعره او الان دیگه به خرناسه پلنگ شبیه شده بود . وقتی به مکان دوری رسیدیم ، با احتیاط در صندوق را باز کردیم ولی بخاطر پنجول های اسفندیار نمی توانستیم او را پایین بیاوریم . بالاخره بزحمت او را کشان کشان پایین آوردیم و به سمت خرابه کشیدیم . جالب اینکه چند تا ماشین از دور نور بالا انداخته بودند تا ببینند ما چه چیزی را حمل می کنیم . حتماً خوشحال بودند که شاهد یک جنایت هستند و یا داشتند با موبایلشان عکس می گرفتند ! وقتی به خرابه رسیدیم در گونی را باز کردیم و اسفندیار بیرون آمد و نگاه عاقل اندر سفیهی به ما انداخت و وحشتزده و هراسان  پا به فرار گذاشت !

حال من از خود اسفندیار دست کمی نداشت . خیلی غصه دار بودم ولی  من مقهور عزمی شده بودم که به درجه خاصی رسیده بود و به اراده مبدل شده بود . انگار دیگر چاره ای جز عملی کردن خواسته ام نداشتم و دست خودم نبود . پشیمان نبودم ، ولی خیلی ناراحت بودم . دلم می خواست فردا به اسفندیار زنگ بزنم و همه چیز را برایش توضیح بدهم !

حالا وقتی خودم چیزی از خدا می خواهم و زود خسته می شوم ، به خودم نهیب می زنم که ” اسفندیارت کجاست ؟ ”  تا کمی از خودش سماجت نشان دهد ؟ ! اون که حیوان زبان نفهمی بود ، این را فهمیده بود که اگر اصرار کند به خواسته خود می رسد ، اون وقت ما از اصرار به خدایی که عاشق بندگانش است ، آنهم برای اهداف بزرگ و معنوی ، خسته می شویم و حرف زدن با خدا را ، اگر حاجت نگیریم ، بی فایده می دانیم !  بسیاری از ما برای آرامش روحی خود به عادات ناپسند و مضر ، یا به اشخاص نادرست و غیر قابل اطمینان روی می آوریم ، اما متوجه نیستیم که  با دعا  می توانیم روح و جسم خود را درمان کنیم و التیام بخشیم . دعا ، یک ارتباط دو طرفه با کسی است که ، هرگز رازت را افشا نمی کند و تو را بخاطر خواسته ات تحقیر و تمسخر و تهدیدت نمی کند . سرزنشت نمی کند و خواسته ات را بی ارزش نمی داند زیرا خود او خواسته است که بی ارزشترین چیزها را مثل  نمک خمیر خود را از او طلب کنیم !

خدایا ما را بخاطر آنکه تو را متهم کرده ایم و در مورد تو ناروا اندیشیده ایم  ، ببخش ! تو که به هر بهانه ای اسباب دعای ما را فراهم کردی ، خواستی با ابتلا ، بیماری ، فقر و درد به ما بفهمانی که به در خانه تو بیاییم ، ولی ما اینها را وسیله دوری از تو قرار دادیم ! 

                                                                 مشاور و مدرس مدرسه علمیه شهید مطهری . کرج 

​امام باقر علیه السلام فرمود : سزاوار است مؤمن در آسانی همچون زمان سختی دعا کند . مناسب نیست هرگاه درخواست او ، حاصل شود ، دعا را کم کند .از دعا ملال پیدا نکن . همانا ” دعا ” در نزد حق سبحانه منزلت دارد .(منبع : آیین نیایش ، ص 93) 

اغلب این روایات حاکی از این است که مهم خود دعا و اصرار در آن است و گرفتن یا نگرفتن حاجت خیلی مهم نیست . زیرا برخی حاجات به مصلحت انسان نیست که برآورده گردد . ( بقره / آیه 213 ) و یا امام علی  علیه السلام فرمود : بسیار است که انسان بر امری حریص است و چون به آن دست می یابد ، دوست می دارد که چنین نمی شد !

لذا در روایات آمده است که  در صورت  عدم اجابت دعا  ، یا بهتر از آن به او داده خواهد شد  یا  بلایی از او دفع می گردد و یا پاداش بزرگی  برای آخرت او ذخیره می گردد و یا به اندازه دعایی که کرده ، گناهش پاک می گردد  . پس هرگز دعا کننده زیان ندیده است .  مضلف بر آن اینکه ،  از پیامبر روایت شده که : بنده ای خدای را می خواند و خدا آن بنده را دوست می دارد . پس به جبرئیل می فرماید :اجابت این بنده ی مرا به تأخیر بینداز ، زیرا دوست می دارم ، آواز او را پیوسته بشنوم و بنده ای خدای را می خواند و خدا او را دشمن می دارد ، پس می گوید : ای جبرئیل ! حاجت این را تعجیل کن که من کراهت دارم آواز او را بشنوم ! ( همان ، ص 90)

ای کاش ما قدر دعا و اصرار بر آن را می دانستیم ، حال چه حاجت گرفته باشیم و چه نگرفته باشیم . 

 …………………………………………………………………………………………………………………………………….

آزدرما !

من یک عادت (نمی دانم بد یا خوب ) دارم که ، اگر عزمم به درجه خاصی برسد ، به هر قیمتی شده آن  کار را انجام می دهم ! لذا پس از شش ماه  ، با وجود عادت کردن به اسفندیار آویزان ، تصمیم جدی گرفتم او را گم و گور بکنم . ( گم و گور کردن حیوان را در زبان آذری ،” آزدرما ” می گویند ولی من در فارسی معادلش را نتوانسستم پیدا کنم ! آدم وقتی مطلب ترکی را به فارسی ترجمه می کند ، نصف حرفها در دلش می ماند . از بس که دایره لغات زبان ترکی وسیع و دایره لغات زبان فارسی ضیق است . )

لذا یک روز ، هنگام غروب ، کارتن خالی بیسکویت  را آوردم و اسفندیار را با زبان خوش به داخل آن راهنمایی کردم . او هم با اطمینان وارد کارتن شد و داشت خودش را لوس می کرد و در حال غلت زدن بود ، که با کمک پسرم ، کارتن دیگری را روی آن برگردانده  و مثل لباس که داخل بقچه می گذارند ، کارتن را داخل موکت بزرگی گذاشته و به سرعت پیچیدیم  و با پسرم آن را دوان دوان بسوی حیاط طرف خیابان بردیم که داخل ماشین بگذاریم . ولی او مثل گربه تام و جری ، پنجول هایش را از دو طرف بیرون آورده بود و نعره می زد . تا ما به حیاط برسیم کارتن ها را پاره کرد و مثل ”  سوپر من ” از داخل آن به بیرون پرید و با عصبانیت مشغول تاب دادن دمش شد !

پسرم که از حرکت او ترسیده بود ، اصرار می کرد بی خیال  ” آزدرما ” شویم ، ولی من دیگر به اینجایم رسیده بود ! لذا نبوغ خودم را بکار انداختم و رفتم دو تا گونی بزرگ آرد نانوایی را آوردم و داخل هم کردم تا پاره نشود و کمی داخلش گوشت ریختم ، بعد اسفندیار را مثل کفتر بازها ، بسوی آن راهنمایی کردم . او هم با تردید و شک جلو رفت ولی تا بوی گوشت به دماغش خورد عقلش تعطیل شد و  داخل گونی  رفت . ( همانطور که وقتی بوی پول به دماغ ما می خورد ، همه چیز یادمان می رود ! ) تازه مشغول خوردن بود که در گونی را محکم گرفتم و به پسرم گفتم که آن را ببندد !

​اگر اندکی در سخنان بزرگان غور و تفحص کنیم ، در می یابیم که که دعا جزو نیازهای ضروری بشر و آرامش دهنده ی اوست و در اغلب سخنان آنان حرفی از گرفتن و نگرفتن حاجت نیامده است . علامه طباطبایی ( ره) در این مورد  می فرماید : دعا با سوال متفاوت است . دعا عبارت از این است که دعا کننده می خواهد نظر مخاطب را به خود متوجه سازد و سوال این که بعد از یافتن مخاطب ، چیزی از او در خواست نماید. ( المیزان ، ج2، ص 31)

نکته ای که معمولاً از دید ما مخفی می ماند این است که : هدف و نیت  اغلب ما از دعا ، برآورده شدن حاجت است . لذا وقتی (به نظر ما ) حاجتمان برآورده نمی شود ،احساس می کنیم که دعای ما بی فایده بوده است و هیچ ثمری نداشته است . در حال که از دید حضرت حق چنین نیست . زیرا غرض اصلی  خداوند از دعا ، ارتباط انسان با خدا و حرف زدن با خداست . گرفتن و نگرفتن حاجت ، خیلی مطرح نیست . زیرا خداوند به دادن حاجات در دنیا خیلی متمایل نیست زیرا : ”  انّ الانسانَ لَیَطغی اَن رَاه استَغنی ”   کلاً ویژگی ای که منحصر بفرد انسان است و در موجودات دیگر وجود ندارد ، زیاده خواهی وسپس ، طغیان و سرکشی بر اثر آن است .  لذا اغلب معصومین و اولیا الهی دچار فقر بودند و از این فقر هم راضی بودند . در روایات است تنها  پیامبری که از خدا ثروت خواست ، حضرت سلیمان نبی علیه السلام بوده است و لذا آخرین پیامبری که وارد بهشت می شود ، ایشان است !

پس اگر قرار است چیز زیاد مادی در دنیا به ما داده نشود ، چرا خدا ما را به اصرار در دعا فراخوانده است؟ مثل اینکه من اصرار کنم شما حتماً خانه ما بیایی و بعد بگویم ، شاید در را هم باز نکردم ؟ شاید راز این نکته در این است ، که در اصرار ، تحولی ژرف در انسان روی می دهد . انسانی که التماس و  اصرار می کند ، تمام  ابعاد روح و  جسمی اش در راستای این حالت قرار می گیرد و به شدت ، متأثر می شود . گویا در اصرار، آن ارتباط عمیق صورت می گیرد و سیم روح انسان به خدا وصل می شود . کارل می گوید : کسی که دعا کند خدا او را از یک بیماری عضوی شفا دهد ، ممکن است برای مصلحتی بیمار بماند ، ولی در عوض یک تحول عمیق روحی و اخلاقی به او دست خواهد داد .

روزی در بیمارستان برای عیادت رفته بودم . وقت نماز به نمازخانه بیمارستان رفتم که نماز بخوانم . بعد از نماز امام جماعت طبق روال هر روز دعای ” امن یجیب  ” را خواند. من صدها بار این آیه را خوانده و شنیده بودم ، ولی هرگز مثل آن روز در من اثر نگذاشته بود . وقتی مریضها و یا همراهان آنها این دعا را با التجا و توجه می خواندند ، من احساس می کردم ، در و دیوار هم ” امن یجیب ” می خوانند ! وقتی شما به کسی اصرار می کنی ، حتی ذره ای از وجودت هم بیکار نمانده است و آن ذره هم مشغول اصرار و التماس است ، این همان کیمیایی است که همه عرفا بدنبالش می گردند ! که  تمام وجودت در سیطره نیاز به حضرت حق قرار گیرد !

اگر خودت مقایسه کنی بین دهها دعایی که معمولی خوانده ای و یک دعایی که اصرار کرده ای ، اذعان خواهی کرد که چقدر با هم فرق دارند . من معتقدم که اغلب ماها ، خیلی معنای عبادت را نمی فهمیم ، مگر جایی که بقول قرآن کریم ،  در کشتی بلایا باشیم و در حال غرق شدن ، آنگاه او را خالصانه می خوانیم ! اگر اینطور باشد  فقط به اندازه بلاهایی که دچارش شده ایم ، خدا را خوانده ایم ! می خواهم بگویم که نماز در بلا با نماز در آسایش ما فرق می کند . دعا در بلا با دعای در آسایش ما فرق می کند . اثر آنها هم با هم فرق می کند . برای همین معصومین به اصرار در دعا تأکید کرده اند ، تا به آن جوهری که آرزویش را داریم برسیم ، بشرطی که گرفتن و نگرفتن حاجت ، کار ما را خراب نکند  و ما را نا امید نکند !

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود : خدای تعالی دوست می دارد که سوال کننده مبالغه و اصرار کند .

امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود : دعا سپر مؤمن است . هرگاه دری را زیاد بکوبی ، برایت گشوده می گردد  . 

امام صادق علیه السلام فرمود : ای میسر مبادا بگویی ، برای هر کسی مقدری شده و کار گذشته تغییر پذیر نمی باشد . در نزد خدای عزیز مقامی برای بندگان است که به آن نخواهند رسید مگر با درخواست و سوال . . . و فرمود : مؤمن همیشه در خیر و خوبی است ، مادامی که تعجیل نکند ! پس ناامید شود و ترک دعا کند . راوی پرسید : تعجیل چیست ؟ فرمود : اینکه دعا کننده بگوید خدا را خوانده ام اینطور و اینطور و اجابت ندیده ام !

​اصرار در دعا                          

” در فرهنگ انسانی ، روشهای گوناگونی برای تربیت روح انسان بکار رفته است . از جمله ی این روشها ، روشی است که در اسلام به آن توجه ویژه ای شده است و آن دعاست . انسان وقتی که دعا می کند  ، دارای صفای روح و توجه خاصی به عالم معنویت  است و این توجه درونی و آمادگی روحی ، بهترین شیوه  قبول  و پذیرش نفس است .  لذا یکی از مهم ترین راه آموختن معارف  روحانی  و تهذیب نفس و پالایش روح ، دعاست و چون دعاها ،( خصوصاً دعاهای رسیده از معصومین) دارای الفاظ بلیغ و رساست و همه ی فلاسفه و علمای اخلاق ، بلیغ و رسا بودن لفظ را ، در تهذیب نفس دارای اثر ویژه دانسته اند و ازسوی دیگر ، دعا ها دارای لطیف ترین وصریح ترین تعالیم دگرگون کننده است و بشدت انسان را( اگر در حالت پذیرش باشد) ، تحت تأثیر قرار می دهد ، لذا دعا را از اساسی ترین تغییر دهنده ی نفس و تهذیب کننده ی روح بشمار آورده اند .

در دین و مذهب ما نیز ، دعا از ارکان مهم هدایت و تقرب بخداست . این نعمتی پایان ناپذیر است که خداوند به شیعیان امیر المؤمنین علیه السلام  عطا نموده است . شما هرگز انسانی را نخواهی یافت ، که دعایی ویژه و مناسب روح و روان او در آموزه های تشیّع وجود نداشته باشد !

” الکسیس کارل “، دانشمند مشهور فرانسوی در کتاب نیایش خود می گوید : نیایش همچون خوردن و آشامیدن از نیازهای ژرفی است که از عمق سرشت و فطرت انسان سر می زند و زاییده اشباع نیاز و اضطراب روح آدمی است و بر خلاف ” تخدیر ” که به ضعف و مرگ منتهی می شود ، نیایش ، نیروزا ، نشاط انگیز ، عامل شکفتگی استعدادها ، عاطفه ها است . نیایش کشش روح است به سوی کانون غیر مادی جهان ، پرواز روح است به سوی خدا ! نیایش بلندترین قله  ی تعبیر را در پرواز عشق ، از میان شب ظلمانی عقل پیدا می کند . برای رسیدن به خدا به تشریفات پیچیده نیازی نیست ، ، نیایش آسان ترین راه است !

” لویی گنزاک ” می گوید : کاملاً مشروع است که برای کسب نیازهای خود ، از خدا کمک بگیریم ، ولی در عین حال نامعقول است که از او بخواهیم تا به هوسهای ما جامه ی عمل بپوشاند و یا آنچه را که به ” کوشش ” میسر است ، به ” دعا ” عطا کند ! بر روی آخرین نیمکت یک کلیسای خلوت ، یک روستایی پیر نشسته بود . به وی گفتند : شما منتظر چه هستید ؟ گفت : من او را می نگرم و او نیز مرا می نگرد !

” رالف  والد وامرسون ” می گوید : هیچ ملتی در تاریخ و هیچ تمدنی در گذشته ، به زوال قطعی نرفت ، مگر آنکه پیش از آن ، سنت نیایش درمیان آن قوم ضعیف شده بود ! هر گاه سنت نیایش و پرستش ، در جامعه ای رو به ضعف و فراموشی رود ، مقدمات انحطاط آن جامعه فراهم شده است . آمار نشان داده است که اغلب مجرمان ، کسانی هستند که هرگز دعا نمی کنند و یا بسیار اندک و جاهلانه دعا می کنند ! (آیین نیایش ، ابراهیم غفاری ، ص 37 )